"Odmieniec, wampir, skazaniec. Oblicza śmierci w dawnych wiekach" Mirosław Kuźma, Leszek Gardeła

"Odmieniec, wampir, skazaniec" jest publikacją wydaną przy okazji wystawy i w ramach projektu "Zła śmierć we wczesnym średniowieczu. Pochówki atypowe z ziem polskich w perspektywie porównawczej" przez Fundację Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego Instytutu Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Zakupiłam ją przy okazji wizyty na Świątecznych Targach Książki w Rzeszowie.

"Odmieniec, wampir, skazaniec".... Zaciekawił mnie sam tytuł, szczególnie, że długo identyfikowałam się z subkulturą gotycką, w której wampiryzm i funeralizm są istotnymi elementami. Jednak w treści nie znajdziemy nic o wampirach. Co zatem ukrywa się pod tak chwytliwym tytułem? Omówienie sześciu nietypowych grobów znalezionych na terenach Polski, pochodzących z Radomia, Cedyni, Niemczy, Starego Zamku, Wolina Młynówki i Złotej Pińczowskiej. Groby, w których to ciała zostały ułożone twarzą do ziemi, przysypane kamieniami, czy pozbawione głów. Każdy z przypadków uzupełniony jest opisem i ilustracją. Opisy mówią o prawdopodobnych przyczynach takich a nie innych pochówków, które to, wbrew pozornym przekonaniom, wcale nie nawiązują do wampiryzmu, a są przejawem kary za popełnione przestępstwa i umacnianiem pozycji ówczesnych władców.
W publikacji znajdują się też trzy opisy atypowych grobów ze Skandynawii: jednego z Norwegii i dwóch z Danii, które to również uzupełnione są ilustracjami i opisami. Ostatnim rozdziałem są praktyki pogrzebowe z ziem polskich: kurchany, ciałopalenie, dary znajdujące się w grobach, czy stos. Wszystkie ilustracje stworzone zostały na podstawie opisów dotychczasowych znalezisk, jak i znalezionych przedmiotów, a deskrypcje opierają się na wynikach badań archeologicznych i historycznych ze wskazaniem na dokładniejsze źródła.

Polecam tą książkę wszystkim, którzy interesują się wczesnym średniowieczem, państwem Piastów, tematyką pogrzebową, czy archeologią. Jest świetnym wprowadzeniem łączącym te tematy.